اولین دیوار کی ساخته شد؟ از اولین باری که بشر خواست خانه بسازد، از وقتی که خواست از غار بیرون بیاید و در کنار رودخانه‌ها ساکن شود. اولین دیوارها مسلماً آجری نبوده‌اند. از سنگ ساخته شده‌اند. در برخی جاها هم که سنگ نبود و خاک بیش‌تر بود، خاک را گل کرده‌اند و خشت ساخته‌اند. بعد از آن هم یاد گرفته‌اند که خشت‌ها را بگذارند توی کوره و بپزند تا سفت و محکم شود.
کار دیوار جدا کردن است. جدا کردن آدم از محیط اطرافش؛ از بیرون، جنگل، بیابان، کوچه، مردم، حیوانات.
آن‌هایی که درون دیوارها هستند از آن‌هایی که بیرون دیوارها هستند به هم نزدیک‌ترند. پس دیوار فقط برای حل سرما و گرما ساخته نشد. دیوار، یک عده آدمی را که به هم نزدیک هستند از کسانی که به آنها نزدیک نیستند جدا می‌کند.
دیوار می‌تواند آجری نباشد. می‌تواند چوبی، سنگی، گلی، سیمانی، بتنی باشد. به نظرمن دیوار می‌تواند از جنس فکر هم باشد؛ از جنس فکر و عقیده. دیوارهای فکری بین ما و کسانی که از ما دور هستند کشیده می‌شوند. هم ما این دیوار را می‌سازیم و هم دیگران. دیوارهایی دو لایه از جنس فکر. در این میان اگر کسی خواست دیوارهای خودش را خراب کند و به افکار کسی دیگر نزدیک شود باز هم دیوار فکری آن دیگری هست.
دیوار می‌تواند از جنس عقیده هم باشد. البته عقیده، از نظر من واژه مقدسی است. لزوما دیوارِ از جنس عقیده چیز بدی نیست.
هر کدام از دیوارها، وقتی بد هستند که در نداشته باشند. یعنی راهی برای رد شدن در مواقع لزوم نداشته باشند.
شاید گاهی لازم شد اجازه دهیم یک فکر بیاید توی مغزمان. شاید لازم شد یک وقت یک فکر را از مغزمان بیرون کنیم. شاید یک روز یکی خواست درون خانه ما بیاید، شاید یک روز ما خواستیم برویم بیرون، میان آدم‌ها. پس دیوار باید در داشته باشد. باید در جای خود و با بلندی مناسب ساخته شده باشد. دیوار نباید زیادی کوتاه باشد، تا هر که خواست از بالایش بپرد این طرف یا آن طرف! در مورد این که تا چه حد باید بلند باشد نظری ندارم. چون روی داشتن در تأکید کافی داشتم دیگر لزومی نمی‌بینم برای حداکثر بلند بودن دیوار حدی تعیین کنم!
